Tesis

URI permanente para esta comunidad

http://hdl.handle.net/20.500.14454/10

Esta colección contiene las tesis leídas en la Universidad de Deusto en cumplimiento a lo dispuesto en el Real Decreto 99/2011, de 28 de enero por el que se regulan las enseñanzas oficiales de doctorado, y aquellas leídas con anterioridad, cuyos autores han autorizado su publicación total o parcial.

Los derechos de autor quedan protegidos mediante la Licencia Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 (Reconocimiento / Uso no comercial / Obra no derivada).

Los contenidos pueden ser usados y referenciados, garantizando y respetando las condiciones actuales de los permisos y licencias concedidos por los titulares de las obras, y realizando las citaciones correspondientes.

Examinar

Mostrando 1 - 20 de 925

Eskolatik euskara?
(Universidad de Deusto, 1987-01-01) Basterretxea Moreno, Iziar; Garmendia, Francisco; Facultad de Ciencias Políticas y Sociología; Sociología
I.Baieztatu al dezakegu, euskara eskolan ikasiz gero, erabilera eta zaletasuna, hots, euskararen gizarteratzea, lortuko dugula? II.Baieztatu al dezakegu, gure zaletasunak eta umeenak berdinak direla? Guk gura dugun hori haiek ere gura dutela? Galdera bi hauei erantzun gurean, eta lanaren izenburuak adierazten duen bezala, Bizkaiko Oinarrizko Hezkuntza Orokorreko (OHO) 8. mailako ikasleei ¿Gure Hizkuntza¿ gai hartuta idazlan bat egin zezatela eskatu zitzaien. Idazlanok 1985eko maiatz-ekainetan bildu ziren, ikastoletan eta ikastetxe publiko zein pribatuetan, hiru hizkuntza-ereduetan. Ikasleei askatasun osoa eman zitzaien idazlana egiteko ala ez, eta, eginez gero, gura zuten hizkuntza aukeratzeko. ¿Gure hizkuntza¿ zein zen definitzea ere, euren esku gelditzen zen. Ondoren, ikasleek egindako idazlanak eduki azterketaren bidez aztertu ziren eta, emaitzen kokapen soziala ezagutu ahal izateko, ikasleen datu soziodemografikoak jasotzen zituen galdeketa txiki bat erantsi zitzaion idazlan bakoitzari. Azkenez, eta ordezkatze egokiago bat lortzearren, zati nagusi bitan banandu zen Bizkaiko lurraldea, alde batetik Bilboko ikastetxeak eta, bestetik, Bizkaiko lurraldeko gainerako ikastetxeak. Gutxi gorabehera 1.800 ikasleengana jo bagenuen ere, hainbat arrazoi tarteko, gurasoak ados egon ez zirelako, edo irakaslea ez zelako oso prest agertu, batzuetan ikasleak ez zuelako interes handia ipini eta bestetan identifikazioa egiteko orduan erratu egin ginelako, azkenean 538 lan izan ziren aztergarri. Lana bere osotasunean hiru liburukitan aurkeztu zen. Lehenengoan lana bera ematen da, lau ataletan antolatuta. Bigarrenean datu bilketan erabilitako tresnak eskaintzen dira: galdeketak zein eduki azterketarako landutako eta erabilitako kategorien fitxa. Hirugarrenean umeen idazlanak aurkezten dira, eurek idatzi zituzten modu-moduan. Laburpen honetan lehengo liburukiari buruz arituko gara. Esan bezala, lehenengo aleak lau kapitulu nagusi ditu. Lehenengoan, ¿Sarreran¿, lanaren zehaztapenak eman eta kokapen teoriko nagusia egiten da. Bigarrenean, eduki azterketaren argibide teorikoak azaltzen dira. Hirugarrenean datu bilketarako bidea azaltzen da, lagina eratzeko modua zein, ikasleei eta irakasleei lana azaltzeko eta egindakoa batzen joateko, ikastetxeekiko akordioak . Hirugarren kapituluan datuen aurkezpena eta emaitzak ematen dira. Laugarrenean ondorioak, eta azkenik, bibliografia. Ondorioetan honako hauek azpimarratuko genituzke: I.Ume gehienek euskeraz jakin ez arren, euskera aukeratzen dute ¿gure hizkuntza¿ lez. Zentzu honetan, umeek ez diote (ez zioten) inolako eragozpenik ipintzen euskararen berreskurapenaren prozesuari. II.Euskera zein gaztelera, biak ondo baloratzen dituzte (zituzten) umeek, baina bananduta. Guk, gizarte elebidunaren gogoa kontuan izanik, ¿gure hizkuntza biak dira¿ esango zutenak agertuko zirela uste bagenuen ere, ez zen horrelakorik agertu. III.Eskolaren eragina mugatua da. Umeek eskolan euskararen ezagutza areagotzen dute, baina erabili, inguru euskaldunetan daudenak bakarrik erabiltzen dute. Honekin batera eskola ereduen arteko ezberdintasun batzuk aipagarriak dira. Ikastoletako umeek ikastolan erabiltzen dute (zuten) euskara, baina kalean ez. Eskola publikoetakoek berriz, eskolan gutxi baina kalean gehien erabiltzen dutenak dira (zutenak ziren).
Zeberio-Haraneko euskararen azterketa etno-linguistikoa
(Universidad de Deusto, 1988-01-01) Etxebarria Ayesta, Juan Manuel; Irigoyen Echevarria, Alfonso; Facultad de Filosofía y Letras; Filología
Zeberio haraneko euskararen ikuspegi orokorraren nondik norakoa aztertu nahian, aikomenzan, besteak beste, jorratutako alorrak. I-. BOKALISMOA Zehaztasunari begira eta espektrogramak ahal denik eta argienak lortzearren, berri?emailea, Patxi Etxebarria Arroita, betiko Zeberiokoa, 70 urtetakoa, Deustuko Unibertsitateko Laborategi Fonetikora bertara ekarri genuen grabaketa egiten. Azterbideko multzo fonikoen inkesta ahoz?ahoz eta euskera hutsean eginaz. Bokaleen Formanteak eta Denpora: 288 bokale: 106 Tonikoak eta 182 Atonak. Bokale bakoitzaren Formante biak neurtu dira: Fl - F2, Zeberioko triangelu bokalikoa eta denbora emaitzak lortzeko. II-. DIPTONGAZIOA a) DIPTONGOAK: Beheranzkoak. Goranzkoak. Primarioak. Sekundarioak. Aldatuak. Bereziak. b) DIPTONGO DESEGITEAK III-.KONTSONANTISMOA a. TRANSKRIPZIO ERA: Filologikoa> Euskerara eratua b. KONTSONANTEEN BANAN-BANAKOA: Kontsonante sailkapenerako AHOSKUNEA hartu da kontutan jarraian kontsonante bakoitzaren azalpen zehatza egiteko. Definiziotik hasi, ezaugarri Fonologiko eta Fonetikoa eman, adibide biziak jaso eta kasuan kasuko Espektrogramak aipatu. c. "H¿-RI BURUZ: Zeberion, ""H"" ahozkatu ez da egiten. Baina bere tokian fenomeno bi gertatzen dira: Bata, epentesi kontsonantikoa: ago, biger... Bestea, bokale berdinen artekoa denean, ez da asimilatu, era batera edo bestera gordeaz: aistu, bietik... d. Azkenik, bukatzeko, Zeberioko euskera biziaren taula Fonetiko-Filologikoa eskeintzen da. IV-. MORFO-JOSKERA 1-. DEKLINABIDEA Gramatikazko kasuen marketatik hasi eta gainetiko guztia jaso da, bokalez eta kontsonantez amaitutako adjetibo bi, leku-izen bi eta izen propio bi erabiliz. 2-. ERAKUSLEAK Lehenengo eta behin, erakusleak huts-hutsean jaso dira eta gero birritako erabilera. Deklinabidean bezala, azentoz bereizten diren bikote-homonimoakak azentu barruan sakontzen dira. 3-. ADITZA Luze-zabalean, ZUKAko aditz?jokoaren ondoan HITANOzkoa jaso da, gizonezkoena zein andrazkoena. Eskema hau jarraitu da: Egite era, Baldin era, Ondoriozkoa, Subjuntiboa, Ahal era eta Aginte era, kasurik kasu. 4-. JOSKERA Adibide biziz beteriko haronako bat egin da JOSKERAren atal bakoitzaren aurrean. Bide bat jarraitzearren, hauxe egin dut: Perpaus soilaren atalak. Perpausaren guna. Perpaus soilak. Perpausen arteko joskera. Menpeko perpausak. Harridurazko perpausak. V-. KONTSONANTE MULTZOEN AHOZKERA Hitz egiten dugunean, Multzo Fonikoz Multzo Foniko egiten dugu eta era horretara kontsonanteen elkar-joteak sortzea guztiz bidezko da herri-hizkuntzaren eufonia, ekonomia eta transmisio ohitura bitarteko direla. Kontsonante elkarte posible guztiak aztertu dira ondorioetara heltzeko. VI-. MULTZO FONIKOEN LABURKETAZ Lehenago aipatu ditudan, ekonomia, eufonia eta transmisio ohitura faktoreak orokortzat hartu behar dira baina zehaztu ere egin daitezke, beste hizkuntza batzuk lez, gurea ere batzuetan lege unibertsalen menpean eta beste batzuetan geureen menpean dagoelako. Hau baieztatzeko multzo foniko berezi batzuk aztertu dira. VII-. AZENTUAZ Zeberioko azentua jaso, aztertu eta ahal izan den neurrian ondorioak ateraten saiatu naiz, sarritan hiztunen berezkotasunak mugatu arren. Aikomen hemen ba azterbidea: Bokaleen ahots denpora, (291 bokale aztertu dira), azentu intensitatea, auzune-izenak (makrotoponimia), lau auzune zehatz (mikrotoponimia), izen propioak (sinkronia-diakronian). Progresio Sintagmatikoa, Fijazio Paradigmatikoa eta azkenik azentua bereizgarri bereiztzaile lez. VIII-. TRANSKRIPZIOBIDEA: 1-. Etnotestoa. 2-. Etimologikoa. 3-. Fonetikoa. 4-. Literarioa IX-. BERRIEMAILEEN FITXA ETA ZEHAZTASUNAK X-. BIBLIOGRAFIA XI-. ERANSKINA
Domingo Agirreren eleberrigintza eta euskal fikziozko prosaren taxuketa
(Universidad de Deusto, 1989-01-01) Toledo Lezeta, Ana María; Lasagabaster Madinabeitia, Jesús María; Facultad de Filosofía y Letras; Filología
Doktorego-tesi honen xedea Domingo Agirreren eleberrigintza aztertzea da. Xede hori eskuratzeko zazpi kapitulu nagusitan banatzen da azterlana. Lehenak testuingurua du aztergai eta garaiaren berri ematen du: euskal prosa narratiboa argitaratzen hasten diren urtealdiak dira eta berau zein baldintza sozio-literarioetan garatu zen aztertzen da. Hurrengo hiru kapituluek Domingo Agirrek argitara eman zituen hiru eleberriak arakatzen dituzte, Auñemendiko Lorea (1898), Kresala (1906) eta Garoa (1912) hurrenez hurren. Banan-banan egindako azterketa hauen ondotik, hiruren arteko harremanak jorratzen ditu hurrengo kapituluak; hau da, hiru eleberrietan bat datozen osagaiak finkatzen ditu. Ondorioen kapitulua eta gero, azken kapitulu batek Agirrek landutako eleberrigintzak euskal eleberrigintzan izandako oihartzuna arakatzen du. Azterlana gisa horretan aurreratzen joatearen arrazoia helburuaren lorpenari ezarritako eskakizunetan dago. Izan ere, D. Agirreren eleberrigintza planteamendu teoriko eta metodologiko jakin batzuek euskarri zituela aztertu nahi izan da: eraiki zuen mundu nobeleskoaren lerro nagusiak zehaztea bilatzen da, idazlea bere garaian kokatuz, irakurlegai batekin harremanetan, euskal narratibaren lehen emaitza argitaratuen hastapenetan eta, gainera, euskal eleberrigintzaren garapenera egindako ekarria atzemanaz. Beraz, Agirrek idatziriko eleberrien deskripzio soila baino harago joatea da asmoa: eleberri bakoitza bere batasunean eta osotasunean eta, bukatu zituen hiru eleberrien multzoari darion bateratasunean aztertzeaz gain, historiaren argitan eta garaiarekin elkarrizketan atzematen da. Honako oinarri teorikotik abiatzen da: literatur idazlana testuinguru batean igorle (egilea) eta hartzaile (irakurlea) baten arteko komunikazioa da. Honenbestez, zimenduetan badago testuen teoria bat eta testuinguru literarioaren teoria bat. Testuen teoriari dagokionez, lehenik eta behin, ikuspuntu estrukturalista hartzen da Agirreren eleberrien azterketaren euskarri, baina, azkenean, berbaldiaren azterketatik semiotikarako jauzia eginaz. Haatik, ez zen nahikotzat jotzen testuen teoria soilean oinarrituz, eleberrien barne-azterketara mugatzea eta eleberri horiek garaiaren argitan behatzera jo da, ez baitirudi bere eleberrigintza sortze-baldintzetatik isolatzerik dagoenik. Beraz, azterketa sinkroniko honetan Agirreren eleberriak aztertu eta deskribatzen dira metodo-mota intrintsekoen laguntzara joaz bereziki horretarako, baina metodo-mota intrintsekoen ekarri hutsera mugatu gabe, eleberriek osatzen duten hitz-ore horren eraketa-modu posible baten azalpenera murrizten ez den neurrian azterlana. Azterketa sinkroniko honi azterketa diakronikoa gehitzen zaio. Azterketa diakronikoaren jomuga ere Agirreren idazlanak lekutzea da; oraingoan, ordea, euskal literaturaren historian. Hala, Agirre euskal praktika testual baten barnean kokatzen da, lehen aldiak narratibaren alorrean eskaintzen zion ondarea neurtuz eta mamitu zuen eleberrigintzak gero aldian erdietsi zuen oihartzuna atzemanaz. Hau da, Agirreren eleberriak heldu aurretiko euskal praktika testuala zein zen genero narratiboan azaltzen da eta Agirre ondorengo praktika testualean zenbateraino igartzen den honen eragina erakusten.
La influencia de distintas estrategias cognitivas en el rendimiento deportivo de resistencia
(Universidad de Deusto, 1989-11-28) González Suárez, Angel Manuel; Nicolás Martínez, Luis de; Facultad de Filosofía y Ciencias de la Educación; Psicología
En este trabajo de investigación se estudia el efecto de las estrategias atencionales asociativas y disociativas en el rendimiento deportivo de resistencia. Con este objetivo, se evaluó experimentalmente la eficacia de estrategias cognitivas de focalización atencional en los aspectos relevantes para la tarea (asociativas) y de distracción de las sensaciones asociadas con la realización de la tarea (disociativas) a la hora de mejorar el rendimiento deportivo de resistencia estática y dinámica. Asimismo, se trató de comprobar si tal eficacia estaba condicionada por el nivel deportivo de los sujetos. En el experimento participaron 33 sujetos varones de distinto nivel deportivo, seleccionados aleatoriamente entre los que habían finalizado semanas antes una carrera oficial de Maratón. Los participantes en el estudio realizaron, por una parte, 3 ensayos en una tarea de resistencia dinámica máximal, consistente en mantenerse corriendo hasta el agotamiento a un ritmo constante que equivalía al 102% de la velocidad correspondiente a su umbral anaeróbico; por otra, realizaron también 3 ensayos en una tarea de resistencia estática maximal en la que, mientras permanecían sentados, debían mantener durante el máximo tiempo posible la pierna dominante extendida horizontalmente sobre un cordón conectado a un dispositivo electrónico que encendía una luz al mínimo contacto de la pierna con el cordón. Los resultados indicaron que la utilización de estrategias cognitivas asociativas mejoró significativamente el tiempo de resistencia dinámica de los sujetos, si bien los de nivel deportivo superior vieron potenciado este efecto positivo. Por otra parte, la percepción de la fatiga disminuyó cuando emplearon estrategias disociativas. El rendimiento físico en las pruebas de resistencia estática mejoró cuando se utilizaron estrategias disociativas, mientras que las estrategias asociativas intensificaron las percepciones de esfuerzo Se sugieren algunas implic
Los paraísos posibles, emigración vasca a Argentina y Uruguay (1830-1900)
(Universidad de Deusto, 1990-01-01) Azcona Pastor, José Manuel; García de Cortázar Ruiz de Aguirre, Fernando; Facultad de Filosofía y Letras; Historia
Euskal Atlas linguistikorako ekarria
(Universidad de Deusto, 1990-01-01) Pagola Petrirena, Rosa Miren; Altuna, Patxi; Facultad de Filosofía y Letras; Filología
Pensamiento económico y reforma ilustrada de la Real Sociedad Bascongada de los Amigos del País (1760-1793)
(Universidad de Deusto, 1991-01-14) Astigarraga Goenaga, Jesús; Lluch, Ernest; Facultad de Ciencias Económicas y Empresariales
El objetivo de esta tesis doctoral es el estudio de la Real Sociedad Bascongada de los Amigos del País. Es sobradamente conocido que esta institución constituye la principal manifestación de la Ilustración en el País Vasco, a la vez que una de las más brillantes en España. Aunque nos hayamos interesado en el periodo previo a su creación, con el ánimo de descubrir la dinámica de los grupos que la impulsaron y en el de su decadencia y desaparición, el núcleo central del trabajo lo constituye el estudio de la Sociedad durante la etapa comprendida entre 1760 y 1793, aproximadamente. Esta encaja casi a la perfección en el reinado del monarca Ilustrado Carlos III (1759- 1789) y coincide con una de las de más destacado afán reformador del siglo XVIII español.
La hermenéutica simbologista en la obra de Paul Ricoeur
(Universidad de Deusto, 1991-01-25) Binaburo Iturbide, José Antonio; Ortíz Osés, Andrés; Facultad de Filosofía y Ciencias de la Educación
Análisis de la demanda en un centro de psiquiatría infanto-juvenil
(Universidad de Deusto, 1991-01-29) Hernanz Ruiz, Manuel; Lasa Zulueta, Alberto; Facultad de Filosofía y Ciencias de la Educación
La familia del paciente esquizofrénico: el constructo emoción expresada (EE)
(Universidad de Deusto, 1991-02-01) Azpiri Lejardi, María Ana Jesús; Nicolás Martínez, Luis de; Facultad de Filosofía y Ciencias de la Educación
La esquizofrenia, siendo uno de los problemas de salud más graves del siglo XX, permanece a la espera de que la comunidad científica resuelva cuestiones tan básicas como la la propia noción de esquizofrenia, su diagnóstico y pronóstico. Para dar cuenta de la complejidad del fenómeno que representa la esquizofrenia, se precisan modelos de explicación complejos que incluyan múltiples determinantes interactuantes. Una de las variables relevantes para el curso y pronóstico de este trastorno y probablemente también para su emergencia, es la familia del paciente esquizofrénico. Su estudio será abordado en esta tesis. La investigación realizada consta de dos partes claramente diferenciadas: una revisión bibliográfica y un estudio empírico.
Lizardi: lectura semiótica de "Biotz-begietan"
(Universidad de Deusto, 1991-02-21) Otegi Lakunza, Karlos; Lasagabaster Madinabeitia, Jesús María
El objetivo de nuestra tesis consiste en realizar un análisis riguroso y una interpretación coherente del poemario Biotz-begietan de Lizardi. Tratamos de recoger pormenorizadamente sus constituyentes, estudiar su composición y funcionamiento, y organizar su sentido según una construcción unitaria e integrada.
Hacia un modelo explicativo del malestar psicológico y somático: alienación y factores psicosociales
(Universidad de Deusto, 1991-02-22) Basabe Barañano, Nekane; Páez Rovira, Darío; Facultad de Ciencias Políticas y Sociología
El objetivo primordial de la presente investigación es contrastar empíricamente un modelo psicosocial explicativo del malestar psicológico y somático. La Sociología y la Psicosociología de la Salud han ido estableciendo a lo largo de su desarrollo la existencia de una serie de factores sociales y psicosociales condicionantes de la salud mental, que pueden ser reinterpretados desde tres de las grandes corrientes del pensamiento sociológico.
Un standard de selección para el curso básico de la Ertzaintza según un modelo de validez predictiva
(Universidad de Deusto, 1991-03-05) Gorriti Bontigui, Mikel; Pantoja Vargas, Luis; Facultad de Filosofía y Ciencias de la Educación
La presente tesis tiene como objeto de investigación la selección, formación y posterior desempeño del primer nivel de la Escala Básica de la Ertzaintza o Policía Autónoma Vasca. El reciente acuerdo de la Junta de Seguridad del País Vasco (29 de Agosto, 1.990) referente al Plan de Despliegue de la Ertzaintza aprueba una especificación, aunque no concreta, de los efectivos necesarios para satisfacer la ubicación y competencias de la Policía Autónoma. Este hecho tiene como una de sus consecuencias inmediatas identificar un límite de tiempo (1.996) dentro del que la Policía Autónoma tendrá que nutrirse de más Ertzainas para satisfacer dichos despliegues. Evidentemente esto significa selección de policías, sin embargo, hacerlo en un contexto democrático y para una circunstancia tan singular como lo es la actividad policial en Euskadi, implica revisar y mejorar en lo posible el proceso actual. Bajo mi punto de vista, una característica identificadora de cualquier proceso selectivo en una democracia es la igualdad de oportunidades en el empleo, es decir, la ausencia de discriminación (en su sentido peyorativo). Por otro lado, que la selección sea el instrumento que la Comunidad Vasca tiene para identificar aquellas personas en quien delegar una autoridad que permite el ejercicio de un poder en una sociedad tan conflictiva como ésta, exige que la metodología por la que se selecciona sea eficaz y dé opción a demostrarlo. Proponer, razonando, un estandard para la selección de ertzainas que se caracterice por la igualdad de oportunidades y la eficacia, que es el objetivo general fundamental de esta tesis.
Evaluación del clima social de los servicios residenciales para menores en Bizkaia
(Universidad de Deusto, 1991-03-08) Sampedro, Rafael; Nicolás Martínez, Luis de
El trabajo consta de dos partes. En la primera se revisan una serie de consideraciones teóricas referentes tanto a la Psicología Ambiental, la Evaluación de Ambientes y el modelo del Clima Social, como a los propios Servicios Residenciales de Menores. Estos planteamientos teóricos sirven para enmarcar el Estudio Empírico que constituye la segunda parte de la investigación. Un primer acercamiento (Capítulo Uno) a lo que se entiende por Psicología ambiental -donde se revisa la Definición, Características, Areas de investigación y Ambitos de estudio de esta disciplina- nos sirve para introducirnos, posteriormente, a la conceptualización del Ambiente y su evaluación (Capítulo Dos). A la vez que se destaca la importancia y necesidad del estudio del ambiente y se revisan sus características y dimensiones básicas, se presenta una breve descripción de los diferentes enfoques teóricos desde donde se ha abordado la Evaluación de Ambientes o Contextos. Uno de estos enfoques, analizado en el Tercer Capítulo es el modelo Ecológico-Social de R.H. Hoos, que centra su desarrollo en el concepto de "Clima Social", entendido como el conjunto de relaciones interpersonales existentes entre los miembros de un grupo, los aspectos de desarrollo personal que tienen mayor importancia y la propia estructura interna básica de ese grupo. La Parte Teórica del estudio finaliza con una somera descripción de la evolución y situación actual de los Servicios Residenciales para Menores en dificultad social (Capítulo Cuatro). Junto a esta descripción, se enfatiza en la incidencia del Clima Social en este tipo de Servicios y en la adecuación de los mismos para ser considerados desde la perspectiva del modelo ecológico-social de R.H. Moos. El estudio de las dimensiones del Clima Social en los Servicios Residenciales de Menores se establece, por lo tanto, como el Objetivo de la Parte Empírica de la Tesis. Este Objetivo incluye, en primer lugar, el análisis y adecuación de las escalas de Clima Social a Instituciones de Menores y, en segundo lugar, la evaluación de las características percibidas del Clima Social en función de diversos factores relacionados con las condiciones específicas de los Centros, la labor profesional de los Educadores y la propia institucionalización de los Menores. Tras presentar de manera exhaustiva los resultados obtenidos, se concluye el trabajo con una discusión de los mismos en la que se resalta, además de los distintos perfiles de Clima Social según las características de la persona y la institución, la gran utilidad del empleo de "puntuaciones grupales" en este tipo de evaluación.
La administración fiscal de las instituciones centrales del Señorío de Vizcaya en el contexto del sistema foral (1630-1804)
(Universidad de Deusto, 1991-03-23) López Atxurra, José Rafael; Caro Baroja, Julio; Facultad de Filosofía y Letras
Tras un apartado de explicación de motivos y metodología, analiza tanto la foralidad como la fiscalidad del Señorío en la historiografía tradicional como en la académica contemporánea. La tercera parte analiza la fiscalidad original, la recogida en el Fuero viejo y sobre todo en el Nuevo de 1526 y su filosofía subyacente. En el cuarto apartado analiza la fiscalidad y su gestión, es decir, las instituciones forales y su poder fiscal, así como la estructura administrativa tanto en su elemento orgánico como funcional, sus sistemas de recaudación, con el proceso de evolución de los repartimientos hacia el sistema de arbitrios, y, finalmente, la estructura del gasto y sus mecanismos de control. Finalmente, tras las oportunas conclusiones, incorpora un amplio apartado dedicado a las fuentes y bibliografía.
Felipe Agustin Otaegui Beizamako erretorearen eskuizkribuak (1767-1840)
(Universidad de Deusto, 1992-01-01) Otaegui Imaz, Beatriz; Altuna, Patxi; Facultad de Filosofía y Letras; Filología
Beatriz Otaegik ez zuen sekulan aditu bere herritarren ahotik ¿Otaegi zeritzan erretorerik izan zenik, are gutxiago euskal idazlerik¿, nahiz eta 1840an hila izan. Luis Villasanteren euskal literaturaren historian aurkitu zuen aipamen hori, oposaketak prestatzen ari zelarik. ¿Lau paper-xorta dira, zortzi aletan paratuak. Guztira 2.500 orrialde inguru zeuden idatzirik, lumaz, letra edo hizki txukun eta garbi batez¿. Baina Gerrikorenak eta Asteasuko Agirrerenak ez bezala izkutuan geratu dira, orain arte. Esku-izkribu hauek Lazkaoko beneditarren komentuan aurkitu zituen Beatriz Otaegik. Baina bere lanerako arakatu behar izan ditu Donostia eta Iruñeko elizbarrutietako artxibategiak, Oñatiko Protokolo Agiritegia, Simancas, Pabe eta abarretakoak ere, Felipe Agustinen bizitza eta garaia hobeto kokatzearren. Beizamako erretorea, jakina, giro baten fruitua da. ¿Garai hartako idazle askok Mendiburu izan zuten maisu, idazle nahiz sermolari bezala ospe handia lortu bait zuen. Otaegik aitortzen duenez, Mendibururen Meditazioneak hiru tomotan ondo irakurriak eta hausnartuak zituen. Eta Mendiburu bezala ezagutzen zituen Axular, Fray Bartolome, Astarloa, Ubillos, Mogel eta abar luze bat, berak aitorzen digunez¿. Gerrateak zerikusi haundia Felipe Agustin Otaegiren obraren gaiak katekesia eta erlijioa dira: Jaungoikoaren Legeko Mandamenduak, Eliza Ama Donearenak, Sakramentuak, Kredoa edo fedeko artikuluak. Horietaz gainera, Kristau Ikasbidea eta Liturgiari loturiko igande bakoitzeko gaiak. "Ikusten denez, bere obraren hedadura handia da, ez zuen txolarte galduetan idatzi horrelako obra. Garbi ikusten da Felipe Agustinen helburua obra argitaratzea zela; horregatik eman zion batasuna eta osotasuna bere lanari¿ aitortzen du Beatriz Otaegik, argitaratu ez baldin bazen ez zela kalitate edo maila eskasagatik izan azpimarratuz. Beatrizen ustez, 1833-1839 bitarteko ¿gerrateak zerikusi handia izan zuen gure Otaegiren amets urratzearekin, lehen karlistada hark Felipe Agustinen azken urteak garraztu bait zituen. Gure idazlea, bestalde, XVIII-XIX gizaldien artean zangalatrau dauden 73 urteetan bizi izan zen. Eta urte hauetan gertaturiko ekintza historiko-politiko hauek jasan zituen: Frantziako Iraultza (1789-1795) eta Basileako Pakea bitarteko arazoak, foruen deusestatzea, Gipuzkoako Errepublika, Konbentzioko gerla (Beizamako Elizako zilarrezko gurutzearen desagerketa, Felipe Agustinen osabaren diru mailegutza herriari laguntzearren), Napoleonen Gerla, Riegoren matxinada, Konstituzioaren Arauzko Jaurpidean Beizamako eta Albizturreko eliz-otsein batzuk basa-gerlari ospetsu bilakatzea eta abar¿. Gertakizun hauek izan zuten eraginik Beatrizek bere tesirako arakatu dituen paperetan agertzen denez. ¿Beizama herri txikia izanagatik, ez zen ahazturik ixilean gelditu. Zoritxarrez agiri eta dokumentuek garbi uzten dute zenbateraino zigortuak izan ziren beizamarrak, nahiz zergen eragozpenekin, nahiz gerlara joan beharrak sortze zizkien lazeria gorriekin¿. XIX mendeko beste altxor bat Felipe Agustin Otaegi Beizamako Etxeberri baserrian jaio zen 1767an. 24 urterekin apaiztu zen Iruñean, 1791ean. Beizamako erretore, berriz, 1810ean izendatu zuten. Eta hantxe idatzi zituen bere obrak eta hantxe hil zen 1840an, 73 urte zituela. Eta XVIII mendean jaio eta XIX hil zen idazle beizamar hau ¿euskal literaturaren ortze garbian izan berri bat¿ delakoan dago Beatriz Otaegi, haren obra aztertu ondoren. ¿Ia idoro uste dugun idazle berri honek Euskal Literaturan merezi duen lekua Gipuzkoako XIX mendeko beste idazle garaien ondoan dago, Larramendiren ondorengoen artean. Lehendik ezagutzen genituen Ubillos, Gerriko, Asteasuko Agirre, Iztueta, Lardizabal, Iturriaga eta abarren sendia ugaltzera dator, eta idazteko tankeraz eta dotoreziaz apenas den haiek baino exkaxago eta xumeago¿ aitortzen du 175 urte geroago Beizamako Orue baserrian jaio zen emakume argiak. Hori baitesteko arrazoirik badu, noski, besteak beste, Otaegiren hizkeraren deskribapena egiten saiatu bait da bere tesi mardulean, ¿ezinbestean morfologia, sintaxia eta hiztegia kontuan izanaz¿. Azterketa horri eskerrak aurkitu ditu Beatrizek ¿grmatiketan behin ere ez, edo oso gutxitan agertu ohi diren zenbait forma, zenbait egitura eta esamolde¿. Beatriz Otaegik, Felipe Agustinen hizkeraren radiografia bat egin nahi izan du, haren berezitasun eta bereizgarri larri eta seinalatuenak bilduz. ¿Ez bait dago XVIII-XIX mendeetako idazle gipuzkoar baten hizkeraren azalpen osorik, ez eta orduko Gipuzkeraren deskribapen zehatzik ere¿. Tesilan honek, gainera, ¿euskalki bereko idazleak zertan diren berdin eta zertan desberdin: areago, zein diren euskalkien arteko adostasunak eta berezitasunak¿ jakiten lagunduko digu. Felipe Agustin Otaegiren hiztegia ere aztertu du Beatrizek, hiru zatitan banaturik: hitz zerrenda, hitz konposatua eta eratorriak eta esapideak, ¿hain ezezagunak ez bazaizkigu ere, gaur eguneroko hizkeran erabiltzen ez ditugunak batzuk¿. Argitaratzeko asmoa Beatriz Otaegiren iritziz, Beizamako erretore izan zenak, ¿bere herriko hizkeratik gehiegi urrundu gabeko hizkera mardul, zailu eta dotorea darabil. Ez dugu uste herriko jendearen belarriei batere minik ematen zienik haren hizkerak: aitzitik, uste dugu atsegin izango zitzaizkiela bere erretore jaunaren sermoiak, pasarte batzuetan haren etorriak duen indarraz kanpo, bai bait dute perpausen txandaketaren musika eta doinu zoragarria ere¿. Euskal idazle bat gehiago ezagutzera eman duen poza behintzat inork ez dio Beatrizi kenduko, horretxek bakarrik ere merezi zuela uste bait du egun duen lana egiteak. Eta ¿Gipuzkoako XIX mendeko klasikoen pare-parean jartzea merezi duenez¿ bere obrak argitaratzen ahaleginak egingo dituela agintzen du.
Kulturgintzarako giza eskubideak eta hizkuntzari buruzko herri arauak
(Universidad de Deusto, 1992-01-01) Iraolagoitia Mendibe, Jose; Garmendia, Pako; Facultad de Derecho; Derecho
Tesiaren ikergunea osatzen duen galdera hau da: Hego Euskal Herriko Autonomia Elkarteko herrikideen hizkuntza hartu-emanak arautzeko, 1978-1990 bitartean burutu diren legezko aldaketak zer-nolako ondorioak dituzten, horrela gura duten euskaldunak beraien jatorrizko Euskal Herrian euskaraz bizi daitezen, eta ondorioz bidezkoa ote diren edo ez. Gaur ere bagara banaka batzuk, gure ohizko gizarte eta herri bizitzan euskaraz burutzeko gauza izan garenok eta burutzeko gogoa ere badugunok. Baina auzia zera da: ea gure banakako gaitasuna eta borondatea nahikoa ote dien gure gaurko herri gizarte honetan euskaraz bizitzeko. Euskaraz bizi nahi duen euskal herrikideak duen moduko gizarte sare jakin honetan egotea, ez da halabehar soilaren ondorioa. Hartu izan diren hainbat erabaki hartu ez balira, edota hartu ez diren neurriak hartu izan balira, ez litzateke izango gure egoera oraingoaren parekoa. Euskal Herrian euskaraz bizi nahi duen euskal herritarrak hori lortzerik ahal izango duen galdetzen dugu. Galdera hau ikuspegi desberdinetatik egin daiteke. Batetik, lan honetan arautegi juridikoari heltzen zaio eta, faktore juridikoak hizkuntza bat mugatzen dituztenak ez badira ere, hizkuntza baten erabilera arautzen duten arau juridikoak hizkuntza horren estatusa osatzen dute eta hizkuntza baten estatusa faktore garrantzitsuenetarikoa da, haren aurrera bizitzarako, haren normalizaziorako. Euskal Herriaren Hegoaldeko lurraldeetan, beste hainbat alorretan bezala, hizkuntzazko hartu-emanei dagokien sailean, asmo, irizpide eta, ondorioz, arau berriak azaldu dira XX. mende honetako azken laurdeneko urteotan. Espainiako estatuari dagokionez, 1978ko Konstituzioa eta Hego Euskal Herriari dagokionez, batetik Gernikako Estatukoa, eta bestetik Foru Hobekuntzarako Legea. Erabaki izan diren legezko arau berriak epaitzerakoan, arau horien oinarritzat edo joten direnak hartu behar dira lehenengo kontuan. Horrela, herrikide bakoitzari zor zaion askatasuna, bere eskuko hizkuntzaren jabe gerta edo gertatzeko askatasuna. Herrikide guzti-guztiak askatasun berdinez, berdintasunez, jokatu dieneko eskubidea. Eta hartu diren legezko arau eta erabakiak bidezkoak ote diren edo ez, onak edo txarrak, zuzenak edo okerrak, egokiak edo desegokiak, era honetara erabaki beharko dela uste dut: arau edo lege horrek bideratzen duen gizarteko gertaerak esandako oinarri horiek egiaztatzeko biderik ematen duen edo ez neurtuz. Legezko baldintzez gabiltzanez, eta berez dagokion indarrean dagoelarik eraginbidea gizarteko bizitzan, arazoa hemen jarri beharko genuke: ea azken urteotako legezko aldaketak zer-nolako ondorioak dituzten, horrela nahi duten euskaldunak beraien jatorrizko Euskal Herrian euskaraz bizi daitezen. Baina arau hauen zer-nolakoa hobeto argitzeko beste herrialdeetako zenbait lege eredu ere eskaintzen dira, batez ere kulturgintzaren eta hizkuntzaren tratamenduak, Europan tratamendu anitzak eta bereizketak dituela aztertuz. Bestetik, Gernikako Estatutua lortu denetik eta beronen bitartez Hego Euskal Herriko Autonomi elkarteak aginte maila bat berreskuratu duenetik, herri-agintaritzak erabili dituen arau eta baliabideak aukera hori ziurtatu ote duen aztertzeko, Ertzaintzarekiko gizarte hartu-emanek eta Irakaskuntzaren hizkuntzazko baldintzapenak adibide legez jarriko dira. Araubide hori ere erabilpenarekin eta ondorioekin alderatzen da. Ertzaintza eta Irakaskuntza adibide bezala aukeratzea ez da ziorik gabeko erabakia: Ertzaintza da, Herri araugintza berrian sortu eta osatzen doan herri erakunderik nagusienetakoa. Beraz, erakunde horrena aztertuz ikusi daiteke, legegintza berriak nola ahalbideratzen duen, euskaldunak herri erakundeekin dituen hartu-emanak euskaraz burutzea. Irakaskuntza da, bestalde, hitzez ontzat emandako gizarte eredu elebiduna gauzatzeko, herrikide guztiak gazteleraz ezezik euskaraz gizarteratzeko, bitartekorik gehienak bereganatu eta itxaropen handienak sortarazi dituena, gaur bertan ez bada ere, biharko ez urrutiegian herrikide denak elebidun izan gaitezen. Bi barruti hauetan euskaraz hitz egin eta euskaraz bizi nahi duen herrikideak zein erantzun jasotzen duen galdetzea, legezko ikerketa bati baino areago, gizartearen soziologia ikerketa bati lotuago legokeela esan daiteke. Agian horrela izan daiteke. Hala ere, legeen egokitasun ala desegokitasuna ezin epaitu daiteke gizartean duten eragina aztertu eta ikusi barik. Hareago: helburu eta goiburuak lortzen diren edo ez, beti izango da nolabaiteko neurria, gutxienez bitarteko bezala hartu diren legeen egoki-desegokitasuna epaitzeko.
Urduliz eta Gatikako herri hizkeren azterketa linguistikoa
(Universidad de Deusto, 1992-01-01) Gaminde Terraza, Iñaki; Etxebarria Ayesta, Juan Manuel; Facultad de Filosofía y Letras; Lengua y Lingüística
Tesi honetan Urduliz eta Gatikako herri hizkeren deskripzio zabala bildu gura izan zen. Tesia lau ataletan banatuta eman zen: Bokalismoa, azentua, morfosintaxia eta lexikoa. Bokalismoaren atalean, ordura arte egineko era hartako lanak oinarritzat hartuta, bertako bokalen azterketa akustikoa egin zen. Fonetika laborategian 2000 bokal aztertu ziren. Bakoitzeko lehen eta bigarren formakinen neurriak eta luzera eman ziren. Azentuaren atalean esaldi bakunaren osagaien araberako deskripzioa egin zen azentueraren arau nagusiak aurkezteko. Hasieran azentuaren balioa aurkeztu da. Azentueraren natura eta tinkotasuna aztertuta, osagai nagusien oinarrizko melodiak eta arauak aztertu ziren atzizki guztien erabilerarekin batera. Hirugarren zatian morfosintaxi alorreko materialak eman ziren hamaika ataletan banatuta: izena, adjektiboa, izenordainak, mugatzaileak, erakusleak, zenbatzaileak, aditzondoak, deklinabidea, aditza, juntagailuak eta menderagailuak. Laugarren eta azken zatian jaso ziren material lexikoak aurkeztu ziren, 4561 adiera bildu ziren denetara. Berben aurkezpenari dagokionez, sarreren gainean zein herritan erabiltzen den, esangura, adibideak eta esaldiak eta Azkuek bere hiztegian ekartzen zuen ala ez adierazten da.
La industria ósea del Paleolítico Superior y Epipaleolítico del Pirineo Occidental
(Universidad de Deusto, 1992-01-30) Mujika Alustiza, José Antonio; Apellaniz, Juan María
La Escuela Normal Superior de Maestras de Vizcaya, 1902-1931
(Universidad de Deusto, 1992-02-07) Amenabar Errasti, Ignacio Javier
En el ámbito de las Ciencias de la Educación, constatamos la necesidad de estudios pormenorizados de los centros de Magisterio, cuestión clave para el conocimiento de nuestro devenir educativo más cercano, en cuanto que proporcionan la orientación de la enseñanza en grandes ámbitos de la población. La descripción de estas Escuelas para la formación de los maestros puede ayudarnos a una comprensión acertada de los modelos de aprendizaje en los que se han visto implicados la mayoría de los habitantes escolarizados de una determinada región y del conjunto del país. Por lo que resulta esperanzador ser testigo de las sucesivas investigaciones en este campo, que, como es de prever, pueden dar como resultado una visión globalizada de nuestra historia educativa. El presente trabajo de investigación tiene por objeto el estudio de la trayectoria histórico-pedagógica de la Escuela Normal Superior de Maestras de Vizcaya entre los años 1902-1931, fechas de su inicio y remodelación, respectivamente

Examinar

Examinando Tesis por Fecha

Resultados por página

Opciones de ordenación